11 Οκτ Τμήμα Νομικής ΕΚΠΑ – Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”, Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως νομικός. Η συμβολή του στην διαμόρφωση του ελληνικού δικαίου, Αθήνα – Κομοτηνή 2003
Τμήμα Νομικής ΕΚΠΑ – Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών “Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος”, Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ως νομικός. Η συμβολή του στην διαμόρφωση του ελληνικού δικαίου, εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα, Αθήνα – Κομοτηνή 2003.
Στον τόμο των Πρακτικών παρουσιάζεται η πολύπλευρη συμβολή του Ελευθερίου Βενιζέλου και των κυβερνήσεών του στην αναμόρφωση, ανανέωση και εκσυγχρονισμό του ελληνικού δικαίου.
Οι εισηγήσεις των νομικών και πανεπιστημιακών καθηγητών, που συμμετείχαν στο συνέδριο, κινήθηκαν σε δύο θεματολογικούς άξονες, ξεκινώντας από τη δράση του Βενιζέλου ως δικηγόρου και ως Συμβούλου επί της Δικαιοσύνης στην Κρήτη, για να περάσουν στη συνέχεια στην παρουσίαση του νομοθετικού έργου που παρήγαγαν οι κυβερνήσεις του, έργο που στόχευε στη δημιουργία ενός σύγχρονου, δημοκρατικού και ευνομούμενου Κράτους, που θα λειτουργούσε με όρους κοινωνικής ισότητας και δικαιοσύνης.
Η παιδεία του (σπουδές στην Κρήτη, Αθήνα, Σύρο, φοίτηση στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκμάθηση ξένων γλωσσών), η δραστηριότητά του ως δικηγόρου στο πολυ-πολιτιστικό και πολυεθνικό περιβάλλον της Κρήτης και η πολιτική-επαναστατική του ανάμειξη στα τεκτενόμενα της Κρήτης είναι τα βασικά στοιχεία που επιδρούν καθοριστικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του και οριοθετούν το πλαίσιο των επιλογών του στη μετέπειτα πολιτική του πορεία ως πρωθυπουργού.
Κατά την πρώτη φάση (της Κρήτης) ο Βενιζέλος δεν περιορίζεται στην επαγγελματική του δραστηριότητα ως δικηγόρος αλλά συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση των συνταγμάτων του 1899 και 1907 και με νομοθετικές ρυθμίσεις προσπαθεί να οργανώσει το χώρο της Δικαιοσύνης ως Σύμβουλος επί της Δικαιοσύνης της Κρητικής Πολιτείας.
Κατά τις περιόδους διακυβέρνησής του, συνδυάζοντας το όραμα με το ρεαλισμό, οι πολιτικές-νομοθετικές του επιλογές εστιάζονται στη δημιουργία ενός σύγχρονου και ευνομούμενου Κράτους θέτοντας έτσι στέρεες βάσεις στο χώρο του Ιδιωτικού και Δημοσίου δικαίου. Στο χώρο του Ιδιωτικού δικαίου με νομοθετικές μεταρρυθμίσεις εκσυγχρονίζει το οικογενειακό και κληρονομικό δίκαιο και με τη σύνταξη του Αστικού Κώδικα, στηριζόμενου στους πιο σύγχρονους κώδικες (γερμανικό και ελβετικό) αναμορφώνει το αστικό δίκαιο.
Σημαντικές στο χώρο αυτό θεωρούνται, μεταξύ άλλων, και οι παρεμβάσεις του στον τομέα του εργατικού δικαίου -περιορισμός αυθαιρεσιών εργοδότη αναφορικά με τις συμβάσεις εργασίας, προστασία εργαζομένων ως προς τα χρονικά όρια απασχόλησης, προστασία γυναικών και ανηλίκων- ενώ στο εκκλησιαστικό δίκαιο κινούνταν με βάση το θρησκευτικό φιλελευθερισμό και τον εξορθολογισμό των σχέσεων Εκκλησίας και Κράτους. Εξίσου σημαντικό είναι και το νομοθετικό του έργο στο χώρο του Δημοσίου δικαίου. Στα πλαίσια της εσωτερικής οργάνωσης ενός σύγχρονου Κράτους Δικαίου εντάσσεται η θεσμοθέτηση του Συμβουλίου της Επικρατείας, προσωπικό δημιούργημα του Ελευθερίου Βενιζέλου, του οργάνου για τον έλεγχο της νομιμότητας της Εκτελεστικής Εξουσίας, ενώ κατά την αναθεώρηση του 1911 τίθενται συνταγματικά, μεταξύ άλλων, οι εγγυήσεις για φορολογική ισότητα, συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων, αποκατάσταση των ακτημόνων, δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι. Στο χώρο του Δημοσίου διεθνούς δικαίου σε επίπεδο διακρατικών σχέσεων υποστηρίζει και προωθεί την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών και την τήρηση κανόνων διεθνούς νομιμότητας.